Dom w Norwegii
W Norwegii, podobnie jak w Polsce, by móc wybudować dom, trzeba najpierw załatwić odpowiednie formalności. Należy zwrócić się do gminy by wydała ona pozwolenie na budowę. Postaramy się tu przybliżyć ten proces krok po kroku. By wiedzieć, gdzie możemy dom postawić należy zajrzeć do reguleringsplan(lub kommuneplan, lub arealplan), czyli planu zagospodarowania przestrzennego. Każda norweska gmina posiada takowy, by informować jaki teren może zostać przeznaczony pod budownictwo mieszkaniowe. Dodatkowo mówi on o wszelkich dodatkowych przepisach, obowiązujących na danym obszarze.
Zgłaszając budowę domu, do podania należy dodać uproszczony plan sytuacyjny. Podstawę dla takiego planu można otrzymać po zwróceniu się do gminy. Należy wtedy znać numer swojej działki: gårdsnummer (gnr., czyli numer działki) oraz bruksnummer (bnr., czyli numer użytkowy).
Gmina opracowuje plan bazowy, w którym zawiera się m.in. spis sąsiadów, czy schemat sieci wodno-kanalizacyjnej.
Spis sąsiadów, podany w planie bazowym, informuje nas o tym, kogo należy powiadomić o planowanej budowie w toku składania i rozpatrywania wniosku. Powiadomienia te zazwyczaj wysyła się listami poleconymi. Każdy z sąsiadów ma prawo zobaczyć podanie oraz resztę dokumentów, by zgłosić ewentualne uwagi. Mają na to dwa tygodnie. Jeśli w tym okresie pojawią się jakieś zastrzeżenia, właściciel może dokonać pewnych zmian w projekcie, by pójść na kompromis z sąsiadami. Jednak zmiany te nie są wymagane, wtedy do gminy razem z projektem należy dostarczyć również uwagi sąsiadów.
By mieć pewność, że dom zostanie wybudowany zgodnie z otrzymanym pozwoleniem na budowę, najlepiej zwrócić się do firmy z aprobatą (godkjenning). Dotyczy to zarówno projektu, jak i prac budowlanych. Jednakże nawet firmy z central godkjenning (aprobatą centralną) mają obowiązek przeslania do gminy podania o przypisanie odpowiedzialności za dany projekt, czyli o aprobatę lokalną (lokal godkjenning for ansvarsrett).
Istnieje również możliwość ubiegania się o pozwolenie, nie posiadając jeszcze wykonawcy (decyzję tę podejmuje się poźniej). W takim przypadku jest t proces dwuetapowy. Najpierw należy złożyć podanie o pozwolenie ramowe (rammetillatelse). Gdy już zostanie ono wydane, i właściciel wybierze wykonawcę, należy wysłać podanie o zgodę na rozpoczęcie prac (søknad om igangsettingstillatelse). Pamiętaj, że jeśli nie chcesz składać podania dwuetapowo, to firma-wykonawca musi zostać wybrana przed złożeniem podania.
Rozpatrywanie podania przez gminę nie może trwać dłużej niż 12 tygodni, w przypadku, gdy podanie jest prawidłowe, oraz gdy sąsiedzi nie mieli wątpliwości co do projektu.
Po wydaniu przez gminę pozwolenia na budowę, strony mające tzw. interesy prawne, mogące stanowić podstawę do zaskarżenia decyzji, mają możliwość złożenia skargi, jednak mają na to trzy tygodnie. Skarga rozpatrywana jest w pierwszej kolejności przez gminę. Jeśli ta nie zmieni swojej decyzji, zażalenie przekazywane jest do fylkesmannen (wojewody), który zobowiązuje się do jego rozpatrzenia w terminie wyznaczonym przez siebie.
Plan zagospodarowania przestrzennego wraz ze swoimi przepisami dodatkowymi jest bazą do stawiania domu lub hytty. Jednak istnieje możliwość odejścia o d tego planu. W takim wypadku należy ubiegać się o dyspensę lub modyfikację samego planu. Wtedy trzeba uzbroić się w cierpliwość, ze względu na wydłużenie czasu rozpatrywania sprawy. Natomiast gdy chcemy zbudować dom poza obszarem do tego wyznaczonym, należy zorganizować spotkanie w gminie dotyczące tego tematu. Wtedy można się zorientować jakie byłyby szanse realizacji inwestycji oraz jakie warunki należałoby do tego celu spełnić. W obu tych przypadkach (odejścia od planu oraz budowy poza wyznaczonym terenem), jeśli dyspensa jest wymagana, trzeba brać pod uwagę wyższe koszta administracyjne.