Jeśli planujesz zatrudnić obywatela Ukrainy w swojej firmie, musisz wiedzieć, że obowiązują szczególne przepisy dotyczące zatrudnienia osób spoza krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Ich celem jest ułatwienie legalnego pobytu i pracy na terenie Norwegii dla obywateli Ukrainy. Procedura zatrudnienia zależy od statusu uchodźcy lub jego braku.
Poniżej przedstawiamy więcej szczegółów dotyczących sposobów, w jakie jako pracodawca możesz przeprowadzać rekrutację. Dodatkowo otrzymasz wskazówki dotyczące tego, na co należy zwrócić uwagę przy zatrudnianiu uchodźców oraz informacje, gdzie można znaleźć dodatkowe materiały na ten temat.
Jeżeli pracownik nie posiada statusu uchodźcy, to musi spełnić następujące warunki:
Jeśli osoba jako obywatel Ukrainy planuje przyjechać do Norwegii w celu podjęcia pracy, potrzebuje pozwolenia na pobyt. Zazwyczaj konieczne jest przedstawienie konkretnej oferty zatrudnienia w Norwegii przed ubieganiem się o pozwolenie na pobyt. Poniżej znajduje się lista wymagań:
- Paszport biometryczny umożliwiający zwolnienie z wymogu posiadania wizy. Więcej informacji na: https://udi.no/ord-og-begreper/personer-som-ikke-trenger-visum-for-a-besoke-norge/#link-708
- Złożenie wniosku o zezwolenie na pobyt wiąże się z opłatą w wysokości zwykle 6300 NOK. Więcej informacji na: https://udi.no/ord-og-begreper/gebyr/#link-3592
- Wymagane kwalifikacje:
- co najmniej ukończona szkoła średnia oraz 3 lata kształcenia zawodowego, takie jak np. Snekker czy Helsefagarbeidet, które są równoważne z kwalifikacjami uzyskiwanymi w Norwegii,
- ukończona szkoła wyższa z tytułem np. inżyniera lub magistra,
- specjalne kwalifikacje wynikające z połączenia doświadczenia i kształcenia (w tym kursów), jednakże uzyskanie pozwolenia na takie kwalifikacje jest bardzo trudne.
Więcej informacji na: https://udi.no/ord-og-begreper/faglart/
- Środki finansowe na utrzymanie.
Aby móc utrzymać się w Norwegii, wymagana jest kwota równa co najmniej 6-krotności kwoty 23 224 NOK, co daje sumę 139 347 NOK. Te środki muszą znajdować się na norweskim koncie. Więcej informacji na: https://udi.no/skal-soke/arbeidsinnvandring/arbeidssoker/?c=ukr#link-6239
Propozycja zatrudnienia.
Aby móc ubiegać się o zezwolenie na pobyt w Norwegii, pracownik musi posiadać konkretne zatrudnienie na pełen etat lub przynajmniej 80% etatu w swoim zawodzie.
Osoba poszukująca pracy może przyjechać do Norwegii i pozostawać tam przez okres 6 miesięcy, podczas którego szuka pracy. Kiedy znajdzie odpowiednie zatrudnienie, może złożyć wniosek o zezwolenie na pobyt w związku z zatrudnieniem w swoim zawodzie. W tym czasie nie jest dozwolone podejmowanie pracy, a rozpoczęcie pracy możliwe jest dopiero po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku.
Więcej informacji na: https://udi.no/skal-soke/arbeidsinnvandring/arbeidssoker/?c=ukr#link-6239
Zezwolenie na pobyt.
Maksymalny okres jednorazowego zezwolenia na pobyt wynosi 6 miesięcy i jest liczony od daty wjazdu do Norwegii. Osoba, która otrzymała takie pozwolenie i chce ubiegać się o kolejne jako osoba poszukująca pracy, musi przebywać poza Norwegią przez rok. Oznacza to, że aby ponownie uzyskać zezwolenie na pobyt i pracę przez kolejne 6 miesięcy, należy być poza Norwegią przez okres jednego roku.
Więcej informacji na: https://udi.no/skal-soke/arbeidsinnvandring/arbeidssoker/?c=ukr#link-6239
Pracownik posiadający kwalifikacje (faglært) może otrzymać pozwolenie na pobyt o dłuższym okresie, w zależności od oferowanej pracy:
- Jeśli posiada kwalifikacje uzyskane w szkole średniej, może otrzymać zezwolenie na pobyt na okres do jednego roku,
Jeśli posiada kwalifikacje uzyskane w szkole wyższej, może otrzymać zezwolenie na pobyt na okres do trzech lat (co może wymagać dodatkowej kontroli).
- W przypadku zmiany pracodawcy w tym okresie, trzeba liczyć się z dodatkowymi zobowiązaniami.
Więcej informacji na: https://udi.no/skal-soke/arbeidsinnvandring/faglart/?c=ukr#link-816
Wytyczne dotyczące osób uczących się w Norwegii są inne.
Aby uzyskać więcej informacji na temat zatrudnienia bez statusu uchodźcy, należy kliknąć w poniższy link: https://udi.no/skal-soke/arbeidsinnvandring/?c=ukr.
Osoby posiadające status uchodźcy mogą podjąć pracę, jeśli mają na to pozwolenie. Mogą oni rozpocząć pracę po otrzymaniu decyzji od UDI o czasowej ochronie zbiorowej (kollektiv beskyttelse).
Przed rozpoczęciem pracy osoby muszą najpierw zarejestrować się na policji. Mogą rozpocząć pracę dopiero po otrzymaniu pisemnej decyzji od UDI o zezwoleniu na pobyt i pracę. Podczas rejestracji na policji i składania wniosku o azyl otrzymują tymczasowy norweski numer identyfikacyjny (d-numer).
Osoby, którym przyznano czasową ochronę zbiorową jako uchodźcy, otrzymują jednorazowe pozwolenie na pobyt z możliwością podjęcia pracy na okres jednego roku. Wymagane jest posiadanie karty podatkowej przez osoby, które chcą podjąć pracę. Aby uzyskać kartę podatkową, pracownik może samodzielnie złożyć wniosek lub pracodawca może zrobić to w jego imieniu.
W niektórych zawodach konieczne może być przedstawienie świadectwa o niekaralności (politiattest).
Zwykle obywatele Ukrainy, którzy otrzymali status uchodźcy, są uczestnikami Folketrygden i zobowiązani są do opłacania norweskich składek na ubezpieczenie społeczne.
Podczas procesu rekrutacji można skorzystać z platformy NAV, gdzie można umieścić ogłoszenie o pracy, najlepiej w języku norweskim, pod adresem https://arbeidsplassen.nav.no/.
Więcej informacji na temat zatrudnienia uchodźców można znaleźć pod tym linkiem: https://www.nav.no/direkte-i-arbeid
