Potrzebuję obsługi firmy

Co roku Norwegia przyciąga wielu turystów. Szacuje się, że prawie 60% z nich to osoby zafascynowane rybołówstwem. Każdy rybak w Norwegii, niezależnie od tego, czy jest turystą z zagranicy, czy mieszka w tym kraju na stałe, musi poznać zasady legalnego wędkowania oraz ewentualnego eksportu ryb czy rozliczenia, gdy pracuje zawodowo przy połowach ryb.

Spis treści:
Licencje i zasady wędkowania w Norwegii
Dochody rybaków w Norwegii i rozliczenie
Ulga podatkowa dla rybaków w Norwegii
Praca w zawodzie marynarza i rybaka w Norwegii
Inne odliczenia dla norweskich rybaków

• Odpis w ramach statusu pendler
• Zmiana klasy podatkowej na drugą w Norwegii
• Standardowe odliczenie w Norwegii - 10%

Źródła informacji dla rybaków w Norwegii
Najczęściej zadawane pytania

Na wstępie warto zaznaczyć, że po przedstawieniu polskiej karty wędkarskiej, automatycznie uzyskuje się jej odpowiednik. Nie trzeba zdawać żadnych egzaminów czy zmagać się ze skomplikowaną procedurą administracyjną. Pozwolenie na wędkowanie w Norwegii można kupić w wielu miejscach - od biur informacji dla turystów, po sklepy, obiekty pocztowe, a czasem nawet u właścicieli gospodarstw agroturystycznych.

Warto także wiedzieć, że przyjeżdżając do Norwegii w sierpniu, trzeba pamiętać o możliwym obowiązującym zakazie wędkowania.

Od początku 2021 roku w Norwegii obowiązują nowe zasady dotyczące połowu ryb i ich eksportu poza granicę kraju. Powodem takich zmian prawnym był zbyt wysoki poziom marnotrawstwa oraz liczne próby przemytu wykryte przez norweskie służby celne.

Jak brzmią nowe zasady wędkowania obowiązujące w Norwegii od 1.01.2021?

1. Można łowić i eksportować tylko ryby, które zostały złowione w legalnym punkcie. Legalnym, a więc zarejestrowanym. Można wywieźć 18 kilogramów ryb, a przy połowie w niezarejestrowanym punkcie - 10 kilogramów. Co ważne, dotychczas eksportu można było dokonać raz na tydzień, teraz można to zrobić jedynie dwa razy w roku (na jedną osobę).

2. Każdy legalny i zarejestrowany punkt połowu ryb w Norwegii ma obowiązek zgłoszenia do Dyrekcji Rybołówstwa wszystkich wypraw oraz ilości złowionych ryb. Szczegółowe zasady raportowania można znaleźć na stronie Dyrekcji - regjeringen.no.

3. Osoby, które chcą spędzić urlop na terenie Norwegii i mają w planach wędkowanie, powinny upewnić się, że wakacyjne lokum jest rejestrowanym miejscem połowów. Prawo norweskie nakłada na właścicieli umieszczania takiej informacji na publicznej stronie internetowej.

4. Na terenie Królestwa Norwegii podczas połowów można używać jedynie wędki, żyłki i przynęt, a więc ręcznego sprzętu wędkarskiego. Warto wiedzieć o tym zakazie, ponieważ w państwie funkcjonują wypożyczalnie sprzętu, którego nie można używać.

5. Każda firma oferująca zorganizowane połowy ryb w Norwegii, wypożyczalnia czy właściciel agroturystyki bądź lokum wakacyjnego, ma prawny obowiązek poinformowania turystów zagranicznych o przepisach prawa regulujących rybołówstwo.

6. Każdy rybak w Norwegii musi pamiętać o tym, że są gatunki ryb podlegające ścisłej ochronie. Cały rok nie można łowić m.in.: koleni pospolitych, homarów, tuńczyków, węgorzy, lamn śledziowych, molw niebieskich czy żarłaczy jedwabistych. Warto także zwrócić uwagę na informacje na stronach rządowych Norwegii, ponieważ może obowiązywać ochrona sezonowa. Takiej ochronie podlega najczęściej halibut czy karmazyn. Dokładnie informacje można znaleźć na stronie www.fdir.no.

7. Norweskie prawo zakazuje łowienia ryb do określonej długości. Innymi słowy, każdy rybak w tym kraju musi zapoznać się z zapisami co do minimalnej długości ryb, które może łowić (minstemål). Wytyczne mogą różnić się w zależności od tego, czy łowi się komercyjnie czy rekreacyjnie, lecz wiele gatunków ma niezmienne regulacje. Część ryb można łowić w Norwegii bez ograniczenia rozmiaru.

8. Każdy rybak, który przyjeżdża do Norwegii i chce zabrać swoją wędkę ze sobą, musi pamiętać, że sprzęt musi być nowy lub rzetelnie wyczyszczony.

9. Warto wiedzieć, że prawo w Norwegii zakazuje łowienia w odległości mniejszej niż sto metrów od granicy hodowli ryb. Najczęściej takie miejsca oznaczone są bojami. Złamanie tego zakazu grozi surowymi karami.

Powyższe przepisy nie dotyczą rybaków, którzy w Norwegii łowią ryby słodkowodne, a także kupujących ryby z zarejestrowanych punktów. Nowemu prawu nie podlegają także rybacy ze statków, pod warunkiem, że wyprawa jest zgłoszona do Dyrekcji Rybołówstwa.

Zarejestrowany punkt rybacki może także wystawić specjalny wydruk, który zawiera takie dane jak dokumenty opisane powyżej, ale dodatkowo potwierdza ilość złowionych ryb. Taki dokument także jest podstawą do legalnego eksportu ryb poza granicę Norwegii.

Jednak trzeba pamiętać, że każda osoba wymieniona w dokumentach przedstawionych do kontroli celnej, musi być obecna podczas przekraczania granicy.

Naruszenie którejkolwiek z zasad może skutkować zarekwirowaniem przewożonych ryb. W przypadku rażącego naruszenia karą może być wysoka grzywna bądź wyrzucenie z listy zarejestrowanych punktów połowu ryb w Norwegii.

Osoby, które przyjeżdżają do Norwegii, mogą zostać w tym kraju na dłużej i podjąć pracę zarobkową jako rybacy. Dochody osób pracujących w tym zawodzie, dzielą się na dwa rodzaje. Pierwszy to hyreinntekt, a więc dochód standardowy (wynagrodzenie za pracę), a drugi - lottinntekt, czyli wynagrodzenie za udział w łowieniu ryb.

Rybak w Norwegii może skorzystać z takich samych ulg podatkowych jak osoby mieszkające w tym kraju na stałe. Najpopularniejszym odliczeniem jest særskiltfradrag for fiskereogfangstfolk, czyli odpis dedykowany myśliwym i rybakom. Jego suma to około 30% dochodu z całego roku, ale mniej niż 150 tysięcy NOK. Z tego odpisu mogą skorzystać tylko rybacy, którzy łowią w Norwegii więcej niż 130 dni w roku. Innymi słowy, ktoś, dla kogo rybołówstwo jest zajęciem dodatkowym nie ma prawa do takiego odliczenia.

Inne opcje, które prawo daje rybakom w Norwegii, to odliczanie kosztów podróży i zamieszkania w związku ze statusem pendler. Możliwa jest także zmiana z pierwszej na drugą norweską klasę podatkową, co zazwyczaj wiąże się z niezatrudnionym małżonkiem bądź z jego małymi zarobkami.

Rybak w Norwegii może skorzystać z wymienionych wyżej ulg, ale może także odzyskać zapłacony wcześniej podatek. Warunkiem, który trzeba spełnić, jest rejestracja w Fiskermannstallet. Warto też wiedzieć, że odpis 30% rocznych dochodów jest dostępny także dla załogi statków, w tym dla kucharzy.

Rybacy w Norwegii podlegają podatkom tego kraju i rozliczają się z tamtejszym urzędem skarbowym. Dotyczy to zarówno statków z rejestru NOR, jak i statków z innych krajów, które działają w obrębie norweskich wód. Jeśli chodzi o rybaków i marynarzy z Polski, przed opodatkowaniem w kraju i w Norwegii chroni ich postanowienie o unikaniu podwójnego opodatkowania z 2019 roku.

Odpis podatkowy dla rybaków w Norwegii jest dostępny także dla myśliwych. Korzystanie z tej opcji cieszy się ogromną popularnością, jednak każda osoba, które chce z niej skorzystać, powinna mieć świadomość przepisów prawnych z tym związanych oraz warunków, które bezwzględnie trzeba spełnić.

Najważniejszym warunkiem jest spędzenie minimum 130 dni w roku na statku bądź kutrze. Wymóg ten jest obowiązkowy, jednak, jak wiele zapisów prawnych, ma swoje wyjątki. Podstawowy zapis mówi, że prawo do odpisu ma rybak w Norwegii, który pracuje w oparciu o umowę zlecenie bądź umowę o pracę, a czas jego pracy na morzu to więcej niż 130 dni. Jeśli jednak ktoś dopiero przyjechał do Norwegii i zaczął pracę w listopadzie/grudniu, a więc pod koniec roku podatkowego, to również ma prawo do skorzystania z tego odliczenia. W tym przypadku jednak trzeba zwrócić uwagę na umowę - musi ona potwierdzać, że czas pracy rybaka w następnych latach będzie spełniał wymagania. Ta ulga podatkowa jest uznana także gdy rybak zakończył pracę w Norwegii w ciągu roku podatkowego bądź na jego początku.

Czy odpis dla rybaków w Norwegii przysługuje osobom, które pracowały na morzu mniej niż 130 dni, ale mają uzasadnienie?

Tak, oczywiście. Uzasadnieniem może być zarówno choroba (jednak trzeba potwierdzić pobieranie zasiłku zdrowotnego), jak i inne zdarzenia losowe - naprawy statku czy warunki atmosferyczne, które staną na przeszkodzie połowów ryb (mgła, opady). Takie dni ustawodawca pozwala wliczać do dni pracy jako rybak. Do tej sumy nie wlicza się jednak dni pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Suma tego wsparcia nie jest także uwzględniana przy obliczaniu dochodu uzyskanego w roku (kiedy wylicza się podstawę do odpisu).

Co jeszcze warto wiedzieć o odpisie dla rybaków w Norwegii?

1. Odliczenie dedykowane rybakom i marynarzom można połączyć z wieloma innymi ulgami - odpisem w wysokości 10 procent, zmianą klasy podatkowej na drugą czy ulgami z tytułu statusu pendler.

2. To odliczenie jest dostępne dla wszystkich pracowników statków, nie tylko dla rybaków.

3. Jeśli małżeństwo pracuje na statku w Norwegii i rozlicza się wspólnie , to każde z nich indywidualnie korzysta z odpisu.

4. Rybacy mogą korzystać ze statusu pendler - aby to zrobić, trzeba zgromadzić dokumentację potwierdzającą poniesione koszty zakwaterowania w Norwegii.

5. Do 2021 roku każdy, kto korzysta z odpisu dla rybaka w Norwegii, musiał przedstawić liczne dokumenty, które zawierają informacje o dochodach, zaliczkach na podatek i o liczbie dni pracy na statku, a także podsumowania połowów (turoppgjør) czy paski płacowe (lønnslipp). Obowiązek wystawienia tych dokumentów spoczywał na pracodawcy. Rok temu zmieniło się prawo i urząd skarbowy w Norwegii nie wymaga już przedstawienia wymienionej wyżej dokumentacji. Nie zmienia to faktu, że trzeba tę dokumentację posiadać, ponieważ zdarzają się kontrole nawet do pięciu lat wstecz.

Warto także wiedzieć, że norweskie prawo mówi, że z takiego odpisu mogą skorzystać rybacy łowiący ryby słonowodne i inne owoce morza. Miejsce połowów nie ma znaczenia - może to być linia nadbrzeżna, wzdłuż wybrzeża bądź otwarte morze. Co ciekawe, możliwość odpisu mają także inne osoby pracujące na statkach rybackich, np. kucharze, technicy czy kierownicy, nie muszą oni zajmować się połowem ryb.

Takie odliczenie dla rybaka w Norwegii może stanowić 30% dochodu brutto z całego roku podatkowego, ale nie może przekroczyć 150 tysięcy koron norweskich. W przypadku marynarzy, maksymalny próg jest wyższy i wynosi 80 tysięcy NOK.

Zdarza się tak, że dana osoba pracuje w Norwegii jednocześnie w zawodzie rybaka i w zawodzie marynarza.

Jak w takiej sytuacji wygląda kwestia uzyskania odliczeń podatkowych dedykowanym tym zawodom? Przede wszystkim, trzeba zaznaczyć, że suma pracy w dwóch zawodach musi wynieść więcej niż 130 dni w roku. Nie ma znaczenie ilość dni, które przypadają na dany zawód. Jeśli ten warunek jest spełniony, najpierw zostaje przyznawany odpis dedykowany marynarzom, którego suma wynosi maksymalnie 80 tysięcy koron norweskich. Później można także skorzystać z odpisu dla rybaków (do 150 tys. NOK). Co ważne, suma obu norweskich odpisów może być dość wysoka, nawet do 240 tysięcy koron.

Co ważne, odpis dla marynarzy i rybaków w Norwegii, można łączyć z innymi odliczeniami podatkowymi, w tym z najpopularniejszym odpisem w wysokości 10%.

Rybacy w Norwegii, nawet jeśli przyjechali z zagranicy, mogą skorzystać z takich samych odliczeń podatkowych jak osoby mieszkające w kraju na stałe. Jak już zostało wspomniane, najpopularniejszy jest odpis rybaków i myśliwych, czyli około 30% rocznego dochodu, pod warunkiem, że suma ta nie przekracza 150 tysięcy koron norweskich. Odpis ten nazywa się særskiltfradrag for fiskereogfangstfolk i przysługuje tylko osobom, które trudnią się myślistwem bądź rybołówstwem minimum 130 dni w roku.

Inne popularne opcje, z których korzystają rybacy w Norwegii to odliczanie kosztów zakwaterowania (z zastosowaniem zasad statusu pendler) oraz zmiana klasy podatkowej z pierwszą na drugą, w związku z żoną/mężem, którzy osiągają niskie dochody bądź nie pracują wcale.

Z takiego odpisu może skorzystać osoba pracująca w Norwegii i regularnie odbywająca podróże do rodziny, która pozostała w innym kraju. Jednakże osoby nieposiadające współmałżonka też mogą skorzystać z tej opcji. Muszą one posiadać własnościowy dom w innym kraju i tak samo, regularnie do niego podróżować.

Prawo norweskie od 2021 roku nie przewiduje już minimalnej liczby podróży za granicę, która uprawnia do skorzystania ze statusu pendler. Jednak trzeba pamiętać, że jest to tylko dwuletnia możliwość odliczenia kosztów życia i zakwaterowania w Norwegii. Po upływie tego czasu, traci się tę możliwość. Zachowują ją jedynie osoby, które zmieniają pracę i muszą się przeprowadzić.

Status pendler, jak już wspomniano, obejmuje zarówno osoby żonate/zamężne, jak i singli. W tym pierwszym przypadku trzeba pamiętać, że obowiązkowe jest potwierdzenie zameldowania całej rodziny w jednym miejscu. A jeśli dana osoba jest singlem i ma mniej niż 22 lata, to musi potwierdzić zameldowanie swoje i rodziców pod tym samym adresem.

Aby uzyskać odpis w ramach statusu pendler trzeba przygotować następujące dokumenty:
- dokument Skattemelding- rozliczenie podatkowe z norweskiego urzędu skarbowego (wstępne),
- dokument od pracodawcy zawierający sumę dochodów z danego roku i pobrane zaliczki na podatek dochodowy (wydanie tego dokumentu jest obowiązkiem pracodawcy),
- kody MinID potrzebne do rozliczenia podatku w Norwegii,
- akt zawarcia małżeństwa i akt urodzenia ślubu (tłumaczone przez tłumacza przysięgłego),
- zaświadczenie o zameldowaniu z rodziną w tym samym miejscu (musi być wydane stosunkowo niedawno),
- całość dokumentacji, która przedstawi wydatki na zakwaterowanie (czynsz, prąd, wyżywienie, inne opłaty), ale tylko te, które były opłacane na własną rękę (nie uwzględnia się tych opłacanych przez pracodawcę),
- bilety, rezerwacje i inne dokumenty potwierdzające podróże za granicę (jednakże ich łączny koszt musi być większy niż 23,9 tysiąca NOK),
- potwierdzenie posiadania własnościowego domu w innym kraju (akt własności, akt notarialny).

Druga klasa podatkowa wiąże się najczęściej z niskimi dochodami małżonka (poniżej 45 870 NOK). Wiele osób w takiej sytuacji decyduje się na tę opcję, ponieważ daje ona możliwość wyższych odliczeń podatkowych. Warto jednak pamiętać, że obowiązkowe jest zameldowanie obu osób pod tym samym adresem. Co ważne, zmianę klasy podatkowej w Norwegii można połączyć ze standardowym odliczeniem 10% i z korzystaniem ze statusu pendler.

Aby w Norwegii zmienić klasę podatkową z pierwszej na drugą, trzeba zgromadzić następujące dokumenty:
- szacowane rozliczenie podatkowe za rok pracy w Norwegii (z urzędu skarbowego),
- kody PIN do rozliczenia,
- akt zawarcia małżeństwa (tłumaczony na język angielski bądź norweski),
- dokument podsumowujący dochody za cały rok i sumujący odprowadzone zaliczki na podatek,
- dokument o zameldowaniu pod tym samym adresem męża i żony (tłumaczony na język norweski albo angielski, wydany w aktualnym roku rozliczeniowym),
- przetłumaczone zaświadczenie o dochodach małżonka za cały rok rozliczeniowy.

Kilkukrotnie wspomniane powyżej kody niezbędne do rozliczenia podatku w Norwegii (PIN/MinID) to specjalne kody, które umożliwiają logowanie do elektronicznego systemu rozliczeniowego. Innymi słowy, bez nich nie można złożyć rozliczenia drogą internetową, a także nie można pobrać podsumowania norweskiego dochodu uzyskanego w ciągu roku. Warto wiedzieć, że kody Altinn są jednorazowe i nie dają możliwości pobrania raportu o wynagrodzeniu rocznym.

Z tego odliczenia mogą skorzystać osoby, które rozliczają się za swój pierwszy rok przepracowany w Norwegii. Do rozliczenia potrzebny jest dokument o dochodach wysyłany przez norweski urząd skarbowy, kody PIN oraz dokument od pracodawcy, w którym znajdziemy sumę rocznych dochodów i podsumowanie zaliczek na norweski podatek dochodowy.

Ważne!
1. Odliczenie 10% można połączyć z drugą klasą podatkową, ale nie z odliczeniem w wyniku statusu pendler.
2. Marynarze w Norwegii mogą korzystać co roku z odliczenia 10%. Inni podatnicy mogą to zrobić tylko po pierwszym i drugim przepracowanym roku.

Poza wymienionymi wyżej odliczeniami, w Norwegii można także odliczyć od podatku koszty związane z dziećmi poniżej 12 roku życia - opłaty za opiekę, zajęcia dodatkowe, przedszkole, sport itd. Warunkiem jest posiadanie zameldowania z dzieckiem pod tym samym adresem.

Na początku warto zwrócić uwagę na akty prawne, których zapisy regulują kwestie rybołówstwa i pracy jako rybak w Norwegii. Ich znajomość może być użyteczna, zwłaszcza gdy litera prawa ulegnie zmianie bądź z przyczyn ekonomicznych, aby uchronić się przed karą za złamanie jakiegoś zakazu.

Warto zajrzeć do:
- Skatteloven, czyli ustawy o podatkach w Norwegii,
- Konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania między krajem pochodzenia a Norwegią (jeśli została podpisana),
- Rozporządzenia o zastosowaniu wymienionej wyżej ustawy o podatkach,
- dokumentu Skatte-ABC - szczegółowe informacje dotyczące rozliczeń podatkowych oraz odpisów i odliczeń w Norwegii,
- rozporządzeń dotyczących zakazu połowu poszczególnych gatunków ryb (zakazów stałych i sezonowych.

Chcesz łowić ryby w Norwegii, ale nie masz czasu czytać aktów prawnych, aby uzyskać wszystkie niezbędne informacje? Przydatne mogą się okazać strony internetowe, na których znajdziesz wszystkie aktualne przepisy i regulacje w skondensowanej formie.

Warto zwrócić uwagę na następujące strony:
1. www.nyinorge.no - można tu znaleźć wiele informacji dotyczących przeprowadzki i życia codziennego w Norwegii (od legalizacji pobytu, poszukiwania zakwaterowania po wszelkie formalności związane z pracą i podatkami),
2. www.toll.no - strona, która zawiera informacje celne dla osób przyjeżdżających i wyjeżdżających z Norwegii,
3. www.fiskeridir.no - strona Urzędu ds. Rybołówstwa w Norwegii,
4. www.regjeringen.no -strona norweskiego Ministerstwo Handlu, Przemysłu i Rybołówstwa,
5. www.jointfish.com - strona Norwesko-Rosyjskiej Komisji Rybołówstwa, która zarządza połowami na Morzu Barentsa,
6. www.inatur.no - strona, na której można uzyskać licencję na połów ryb w Norwegii.
7. www.miljødirektoratet.no - strona Ministerstwa Środowiska w Norwegii.

1. Jaki jest limit eksportu ryb w Norwegii?
Zgodnie z obowiązującym prawem można wywieźć z Norwegii 18 kilogramów ryb (dwa razy w roku).

2. Gdzie trzeba zgłosić połów ryb w Norwegii?
Każdy legalny i zarejestrowany punkt połowu ryb w Norwegii czy rybak indywidualny ma obowiązek zgłoszenia do Dyrekcji Rybołówstwa wszystkich wypraw oraz ilości złowionych ryb.

3. Czy mogę używać siatek podczas połowu ryb w Norwegii?
Na terenie Królestwa Norwegii podczas połowów można używać jedynie wędki, żyłki i przynęt, a więc ręcznego sprzętu wędkarskiego. Złamanie tej zasady grozi surowymi karami.

4. Jakich ryb w Norwegii nie można łowić?
Cały rok nie można łowić m.in.: koleni pospolitych, homarów, tuńczyków, węgorzy, lamn śledziowych, molw niebieskich czy żarłaczy jedwabistych.

5. Z jakich odliczeń podatkowych może skorzystać rybak w Norwegii?
Najpopularniejszym odliczeniem jest særskiltfradrag for fiskereogfangstfolk, czyli odpis dedykowany myśliwym i rybakom. Jego suma to około 30% dochodu z całego roku, ale mniej niż 150 tysięcy NOK. Rybak w Norwegii może także skorzystać z odliczenia w ramach statusu pendler (mowa tu o kosztach zakwaterowania) i zmiany klasy podatkowej z pierwszej na drugą.

6. Czym jest Turoppgjør?
Jest to spis szczegółowych informacji o połowach danego rybaka w Norwegii - tu znajdują się informacje o złowionych rybach, czasie połowu itd.

7. Czy załoga statku może skorzystać z odpisu 30% dochodu?
Tak, odpis 30% rocznych dochodów, chociaż dedykowany rybakom i myśliwym w Norwegii, jest dostępny także dla załogi statków, w tym dla kucharzy, techników i innych pracowników.

8. Gdzie znaleźć aktualne przepisy prawa obowiązujące rybaków w Norwegii?
Aktualne przepisy można znaleźć na stronie www.miljødirektoratet.no - strona Ministerstwa Środowiska w Norwegii oraz pod adresem www.fiskeridir.no - strona Urzędu ds. Rybołówstwa w Norwegii.

Potrzebujesz pomocy w sferze formalności Twojego biznesu?